Op vrijdag 25 september vertrek ik ‘s morgens richting Dortmund. Mijn vlucht is op tijd en alles verloopt volgens schema. Raluca Simion van de stichting Red Panda zal op vliegveld Otopeni aanwezig zijn. De auto ophalen gaat deze keer vlot en we zijn snel onderweg naar mijn hotel in het centrum. Het is heerlijk weer en even later zitten we in de tuin van een café waar we een hapje eten en een agenda maken voor de volgende dag. We zullen een druk programma hebben. Delia Pirvu, die altijd aanwezig is tijdens onze projecten, zal morgen ook meereizen naar de verschillende adressen. Na een genoeglijke avond neemt Raluca een taxi terug naar huis.
De volgende ochtend is de lucht blauw en helder. Het belooft een mooie dag te worden. Delia en Raluca komen naar het hotel en na een kopje koffie rijden we naar onze eerste afspraak bij de universitare de medicina veterinara. Hier spreken we met Dr. Iuliana Ionaşcu. Roemenië telt momenteel 850.000 tot 1 miljoen werkpaarden en nog heel weinig sportpaarden. Sportpaarden houden begint langzaam populairder te worden maar de hobby neemt nog geen grote vormen aan. Het paard wordt vaak gehouden als statussymbool en staat meer binnen dan buiten. Natuurlijk zijn er in Nederland ook nog genoeg stallen aan te wijzen waar de paarden nauwelijks een frisse neus kunnen halen. Elk jaar starten er ± 170 studenten aan de studie diergeneeskunde. Slechts 5 studenten kiezen uiteindelijk voor landbouwdieren. Volgens Dr. Ionaşcu zoekt iedereen tegenwoordig werk in de stad en vinden jongeren het geen eer meer om op het platteland te werken. Ook is het een nadeel dat iedereen 6 jaar hetzelfde studeert. Tijdens deze 6 jaar, zien sommige studenten slechts een of twee keer een koe of een paard. De nadruk ligt op kleine huisdieren. Niemand specialiseert zich. De 5 paardendierenartsen die wij kennen, hebben hun kennis allemaal in het buitenland opgedaan. Iuliana denkt dat het systeem waarbij na 3 jaar een bepaalde richting gekozen kan worden, pas over 10 jaar zal worden aangepast. Mijn vraag waarom het nog zolang moet duren, beantwoordt zij met schouderophalen. De raderen draaien traag in Roemenië en dat is hiermee maar weer eens bevestigd. Toch ben ik blij met haar medewerking en openheid. Om ons meer informatie te verschaffen, komt zij met het idee om een enquête te maken. Het nieuwe studiejaar start begin oktober en zij kan regelen dat iedere vierde, vijfde en zesdejaars student een formulier voor ons invult.
Iuliana moet weer aan het werk en loopt met ons mee naar de uitgang. Terwijl we door de gangen lopen, vertelt zij ons dat de paarden op de politieacademie in Boekarest er ook slecht aan toe zijn. Bij iedere ceremonie op straat, lopen er veel paarden behoorlijk kreupel. Ik kan me er niets bij voorstellen maar ik geloof haar direct. Staatsbedrijven zijn moeilijk toegankelijk voor ons en ik weet niet of ik met deze informatie iets kan uitrichten. Bij het afscheid zegt ze ook contact op te nemen met de decanen op de universiteiten in Cluj, Târgu Mureş en Iaşi om de enquête daar ook te laten plaatsvinden. We hebben een landelijk onderzoek! Raluca en Delia zullen alles in goede banen leiden.
Onze volgende afspraak staat gepland in Tei Tobok in het Noorden van Boekarest. Deze paardenopvang werd in 2009 en 2010 enkele malen door ons bezocht voor partnership. De samenwerking stopte toen ik erachter kwam dat twee paarden met een afgereden hoef, in leven gehouden werden voor de subsidie. De euthanasie werd bewust uitgesteld omdat de paardenopvang per gestald paard geld ontving. Vorig jaar is er een nieuwe beheerder aangesteld en het stalpersoneel is vervangen. Reden voor mij om opnieuw Tei Tobok te bezoeken.
Liana Petrovici werkt doordeweeks als advocaat in de city. Omdat ze de geschiedenis van de opvang kent en eigenlijk niemand vertrouwt, heeft ze 12 camera’s laten installeren. Zo kan ze op een megagroot scherm in haar kantoor zien of de medewerkers doen waar ze voor aangenomen zijn. In het weekend is ze te vinden tussen de paarden. De gemeente stelt de ruimte beschikbaar en betaalt de medewerkers. Liana zoekt op dit moment sponsoren en betaalt veel uit eigen zak. Wij willen de opgevangen paarden ook graag helpen maar het vertrouwen moet eerst bij mij weer terugkomen. Liana heeft de gebouwen laten opknappen van haar eigen geld en neemt ons trots mee het terrein op. We zien dat de vieze stoffige stallen plaats gemaakt hebben voor ruime, goed geventileerde boxen. Alles is keurig netjes. Buiten staan de paarden in schone paddocks met hooi. Wat een verschil met 5 jaar geleden. Ze is vereerd met mijn bezoek en ze raakt niet uitgepraat. We hebben echter nog een afspraak en we moeten afscheid nemen. Voordat we vertrekken wil ze ons nog een paard laten zien dat net is binnengebracht. Broodmager staart de merrie ons met lege ogen aan. Waarom laten mensen het met een paard zover komen en zoeken ze niet eerder hulp. Het blijft iedere keer weer onverteerbaar om deze ellende te zien. Het lijkt vijf voor twaalf voor dit 16-jarig paardje maar toch hebben de afgelopen jaren mij geleerd dat het goed kan komen met de juiste verzorging. In maart 2016 reizen we voor een nieuw project naar Roemenië. Liana vraagt ons om langs te komen met de Nederlandse smeden. Ik hoop dat de merrie er dan beter bijstaat.
Om 15.30 uur rijden we naar Ganeasa voor een controlebezoek. Iedereen heeft razende trek en we stoppen voor een broodje kaas. De zigeuners ontvangen ons met open armen. Onze Roemeense smid Gheorghita is een tijdje niet geweest vanwege een gebroken hand. Veel eigenaren hebben hun paarden zelf beslagen en dat is helaas goed te zien. In oktober staat er een werkperiode ingepland. De bedoeling is dat hoefsmid Ionel Coman uit project Murgeni stage komt lopen bij Gheorghita. Zo kan Ionel veel leren maar ook helpen om dit project weer snel draaiende te krijgen. En passant delen we ingezamelde halsters en bitten uit.
Het begint intussen te schemeren en het wordt tijd om afscheid te nemen. Als we de zigeunerwijk uitlopen, zien we een dode rottweiler tussen het afval liggen. Niemand neemt de moeite om het dier uit het zicht te leggen of weg te halen. Het is te laat om nog naar Budeşti te rijden. Raluca en Delia zullen voor eind oktober deze gemeente bezoeken om met de burgemeester te spreken over de mogelijkheden van een nieuw project voor maart 2016. In deze regio wonen genoeg paarden en er heerst veel armoede.
We rijden terug naar het centrum en eten bij een gezellige pub. Anabele en Carmen van Red Panda zijn ook aangeschoven voor de laatste meeting van deze dag; brainstormen voor 2016. Na een nuttige en gezellige avond neem ik afscheid van mijn Roemeense dierenvrienden. Deze trip is heel zinvol geweest om de volgende stappen voor onze stichting te zetten. De volgende ochtend lever ik de auto in op het vliegveld en reis terug naar het Noorden.
Miryam
