In augustus heb ik een afspraak met een filmmaker en ik hoop dat hij de plaatjes die sinds 2009 op mijn netvlies staan, kan vastleggen in een documentaire. Soms is het nodig om mensen in het hart te raken met mooie maar realistische beelden. Beelden die shocken maar ook inspireren. Beelden waarin een realiteit getoond wordt van de relatie tussen mens en paard zoals die is maar ook zou kunnen zijn. Ik loop op de zaken vooruit want ik zal je eerst deelgenoot maken van onze reis naar Gặgesti.
Van 10 tot en met 15 juli reizen hoefsmeden Erik Bakker en John Haine samen met de Roemeense dierenarts Oana Radu en ondergetekende naar Oost-Roemenië. Oana heeft het afgelopen half jaar in Nederland gewerkt op verschillende adressen om ervaring op te doen. Het meeste werk was onbetaald en het wordt nu tijd voor een echte baan. Na onze projectweek en een paar weken vakantie, zal ze voor een jaar naar China uitwijken om daar anatomie les te gaan geven aan studenten. Daarna wil ze zich specialiseren in het buitenland en dat betekent voor ons dat we moeten zoeken naar een nieuwe dierenarts. Geen gemakkelijke opgave want een paardendierenarts in Roemenië is net zo schaars als de spreekwoordelijke speld in de hooiberg.
De reis via Dortmund verloopt voorspoedig, al word je gestoord van het aantal keren dat je je paspoort moet laten zien. Machtsmisbruik, schending van de grondwet, corruptie en het ondermijnen van de rechtsstaat vertragen de toetreding van Roemenië tot de Schengen-zone. Dit verdrag tussen een aantal Europese landen over het vrije verkeer van burgers, is genoemd naar de plaats van ondertekening, het Luxemburgse Schengen. De Europese Unie is ernstig bezorgd over de huidige politieke situatie in Roemenië. De Roemeense premier Ponta staat lijnrecht tegenover president Basescu en doet pogingen het staatshoofd van diens macht te beroven. De Europese commissie komt binnenkort met een rapport over de ontwikkelingen van Roemenië in de afgelopen 5 jaar. Als er op korte termijn geen specifieke maatregelen worden genomen om de rechtsstaat in Roemenië te herstellen, kan het land jaren verliezen in het proces van volledige integratie in de EU.
Op de luchthaven van Boekarest staat hoefsmid Gheorghita Drặgoi op ons te wachten. We reizen gezamenlijk naar het oosten van het land en komen laat in Gặgesti aan. Na een drankje schuift iedereen tussen de lakens. De meegebrachte slaapzak kan in de koffer blijven zitten want het is op dit late tijdstip nog behoorlijk warm.
We zijn op tijd uit de veren en ontbijten in de keuken. John en Erik maken kennis met de jongeren, die op de zorgboerderij wonen. Ook hoefsmid Sandu komt langs om een hand te geven. We zullen de eerste twee dagen werken op de zorgboerderij van Noi si Voi. Alle materialen voor de theorie worden buiten klaargezet onder de luifel. Oana en ik sjezen op en neer naar Murgeni voor algemene boodschappen en het avondeten. Naast Sandu en Gheorghita melden zich een aantal paardeneigenaren, die aanschuiven voor de basistheorie. Erik spreekt goed Engels en kan met zijn onderwijsachtergrond gemakkelijk alles onderbouwen. We herhalen de theorie uit mei en behandelen nieuwe lesstof. Oana vertaalt en vult aan. Bejan en Gigi zijn afwezig. Het blijft vaag waarom ze niet zijn komen opdagen.
Het is 39 °C en iedereen gaat gebukt onder de hitte behalve John. Hij geniet van het warme weer en snapt niets van ons gepuf. Rond 12.00 uur demonstreren John en Erik het bekappen en beslaan van één hoef. Gheorghita en Sandu maken het werk af onder de toeziende ogen van de meesters. We eten tussendoor sandwiches en vervolgen het opleidingstraject met nog twee paarden. Om 18.30 uur eindigt het programma voor vandaag. Na een biertje op het terras eten we binnen want de vliegen spelen ons parten op dit tijdstip. Wanneer de zon is ondergegaan in het westen, is het buiten heerlijk toeven tot laat in de avond.
De volgende morgen zetten we alles wederom klaar onder het zonnescherm. Gigi laat weten dat hij vandaag niet kan komen omdat hij alles graag goed wil organiseren in Barlad voor de 3de en 4de dag van ons project. Ik ben blij verrast met dit eigen initiatief. Erik en Oana beginnen met de theorie en John zoekt foto’s in de boeken en tijdschriften om het e.e.a. te illustreren. Rond half 12 arriveren de eerste eigenaren met paarden waardoor de praktijk naadloos aansluiting vindt bij de theorie. Vanaf de zijlijn kijken de jongeren iedere dag toe hoe alle paarden bekapt en beslagen worden. Zij maken een praatje met ons en de paardeneigenaren en lijken zich prima te vermaken. Tussendoor komen ze bij mij in de keuken een ‘suc’ (sapje) halen. Zelf drinken we water in overvloed want de thermometer geeft vandaag 41 °C aan. Met een luchtvochtigheid boven de kritieke grens van 80 procent, loopt het bij ons allemaal in straaltjes van ons lijf. Ook John zweet als een otter maar hij vindt de temperatuur nog steeds aangenaam. Een vrouw brengt een paard met een enorme hoefscheur. John bekapt de voet en maakt de hoef helemaal schoon. Hij beslaat het paard met een ijzer voorzien van een brug waardoor het betreffende gedeelte vrij van de grond komt te liggen. Zo kan de hoef volledig genezen. Een prachtig staaltje van vakmanschap! Voor het einde van de middag wordt storm en stortregen voorspeld. Wanneer ik om 16.00 uur begin met het snipperen en snijden van de groente, dondert het in de verte. Niet lang daarna wordt het aardedonker en steekt er een heuse zomerstorm op. Het licht valt uit en ik kan de uien nog nauwelijks onderscheiden van de tomaten. Ik zie onze presentatie op de flip-over langs het raam voorbij vliegen en haal snel de standaard naar binnen. Ondertussen gaan de smeden binnen in de stal gewoon verder met instrueren en doceren. Rond 18.00 uur gaat de storm liggen en een half uur later schijnt de zon weer. De vliegen hebben de storm helaas overleefd en we eten opnieuw binnen.
Op dag 3 reizen we naar Barlad. Ik verheug me op het weerzien met Sorin, Marius, Alexandru, Gigi, Bejan en paardeneigenaar Nicu. Bij aankomst staan Nicu en een aantal andere paardeneigenaren te wachten. Twee journalisten van de lokale krant zullen een artikel schrijven over ons project. De theorie mag voor de tweede keer in de presentatiezaal van de kliniek gehouden worden. Er zijn behoorlijk wat geïnteresseerden vandaag en Erik en Oana geven onderricht over de anatomie van de hoef en het been. Wanneer Erik zijn verhaal aan het afsluiten is, denderen 22 studenten van de opleiding diergeneeskunde uit Iasi de zaal binnen.
Erik is bereid zijn verhaal opnieuw te vertellen terwijl John de andere mensen meeneemt naar de tuin en een demonstratie geeft.
Bejan en Gigi verdwijnen na het theoretische gedeelte en Sorin, Marius en Alexandru zijn in geen velden of wegen te bekennen. Welke voorbereiding heeft Gigi gisteren de hele dag in Barlad gehouden? Oana vraagt hem waarom ‘onze leerlingen’ van de vorige keer niet aanwezig zijn. Hij vertelt haar dat hij en Bejan deze mensen niet mogen en daarom niet gebeld hebben. Ook de zigeuners met de probleempaarden die wij in mei geholpen hebben, zijn niet geïnformeerd. Ik loop te balen als een stekker. Zijn we helemaal naar Barlad gekomen voor studenten die waarschijnlijk geen paarden gaan behandelen in de toekomst en eigenaar Nicu? Ons besluit voor de 4de dag is snel gemaakt. We blijven morgen in Gặgesti en geven Sandu en Gheorghita personal coaching. ’s Avonds eten we bij een Italiaans restaurant en rijden op tijd terug naar Gặgesti.
De laatste werkdag is aangebroken. Met 42 °C en code oranje (deze code betekent veel water drinken en overdag binnen blijven) in het vooruitzicht, belooft het opnieuw een hete dag te worden. Na het ontbijt rijden Oana en ik naar Murgeni voor de laatste boodschappen en een bezoek aan dr. Bachrim. We willen hem nogmaals vragen of hij een hoefsmid voor ons project gevonden heeft. Naast de deur van zijn kantoor hangt plotseling een bordje met ‘Notariat’. We vragen het na in de omringende winkels maar niemand weet waar dr. Bachrim tegenwoordig kantoor houdt. Bij terugkomst evalueren we de 2 bezoeken op het terras. Gheorghita en Sandu zijn allebei enorm tevreden over de aangeboden lesstof en de persoonlijke begeleiding in mei en juli. Zij verheugen zich alweer op de cursus in oktober waarin we met een laatste praktijktraining dit educatieproject gaan afronden. We hebben Gheorghita en Sandu gevraagd welke onderwerpen ze willen behandelen vandaag. We spreken uitgebreid over hoefscheuren en wittelijnziekte. De interactieve ochtend verloopt zeer aangenaam.
Om 11.30 uur staan de paarden klaar voor de laatste praktijksessie. We zullen vanmiddag 5 viervoeters behandelen. Het laatste paard is een merrie met hengstenveulen. Het veulen is ondeugend en gaat na enige tijd op onderzoek uit. Hij komt in de buurt van de spiegel van onze huurauto. Het zoontje van de merrie-eigenaar schopt het veulen een paar keer gemeen in de buik. John bedenkt zich geen moment en geeft het knulletje een schop onder zijn kont. De boodschap komt over; de gezichtsuitdrukking van het jochie zullen wij nooit meer vergeten.
Badend in het zweet maak ik ondertussen het hele huis schoon. Om 17.30 uur zijn we allemaal klaar. Na een verfrissende douche ontfermt Gheorghita zich over de barbecue. Sandu, die graag wil barbecueën, wordt door zijn vrouw gebeld en gesommeerd om thuis te komen eten. We zwaaien hem uit als hij met zijn fiets de boerderij verlaat. Sandu heeft heel goed werk verricht; hij heeft alles in huis om een goed ‘smidje’ te worden. ’s Avonds heeft iedereen moeite om de slaap te vatten vanwege de drukkende warmte, zelfs John.
De volgende morgen vroeg koerst ons team terug naar Boekarest. De vlucht vertrekt om 11.50 uur en we komen op de geplande tijd in Dortmund aan. Onderweg drinken we een kopje koffie en rijden terug naar Nederland. De klus is weer prachtig geklaard.
Wij ontvingen voor een groot deel gratis hoefijzers en materialen van Werkman. Het laswerk op de hoefijzers werd belangeloos uitgevoerd door vrijwilliger Bay Hazewinkel. Namens het bestuur van RPiN wil ik beiden hiervoor hartelijk bedanken!
Van 24 t/m 28 oktober 2012 nemen hoefsmeden Bart Buurkes en Kees Ablas deel aan ons hoefsmeden educatie project in Gặgesti. In het voorjaar van 2013 starten we met een nieuw project in de gemeente Tặnganu (5 dorpen) nabij Boekarest. Het is mijn vurige wens dat we in deze gemeente toestemming krijgen om een realistische documentaire te filmen.
Miryam